Hệ thần kinh là một trong những hệ cơ quan quan trọng nhất của cơ thể, kiểm soát và điều phối mọi hoạt động. Khi hệ thần kinh gặp vấn đề, có thể gây ra nhiều bệnh lý ảnh hưởng đến vận động, cảm giác, trí nhớ và cả tâm lý. Dưới đây là một số bệnh lý thần kinh phổ biến:
1. Bệnh thoái hóa thần kinh (Neurodegenerative diseases)
Đây là nhóm bệnh liên quan đến sự thoái hóa hoặc chết dần của các tế bào thần kinh, gây ảnh hưởng đến chức năng vận động, trí nhớ và nhận thức.
- Bệnh Alzheimer: Gây suy giảm trí nhớ, lú lẫn và mất khả năng tự chăm sóc bản thân.
- Bệnh Parkinson: Rối loạn vận động với các triệu chứng run, cứng cơ, chậm chạp.
- Bệnh Huntington: Rối loạn di truyền gây cử động không kiểm soát và suy giảm nhận thức.
- Bệnh xơ cứng teo cơ một bên (ALS – Bệnh Lou Gehrig): Làm yếu cơ, ảnh hưởng đến hô hấp và vận động.
🛑 Ví dụ: Một người lớn tuổi bắt đầu quên những việc đơn giản như nơi để chìa khóa, sau đó không nhớ tên người thân. Đây có thể là dấu hiệu sớm của Alzheimer.
2. Bệnh lý mạch máu não (Cerebrovascular diseases)
Liên quan đến rối loạn tuần hoàn máu lên não, có thể gây đột quỵ và tổn thương não.
- Đột quỵ (Stroke): Do tắc nghẽn mạch máu hoặc vỡ mạch máu não, gây liệt, mất ý thức, hoặc thậm chí tử vong.
- Thiếu máu não thoáng qua (TIA – Mini stroke): Cảnh báo nguy cơ đột quỵ trong tương lai.
- Chứng phình động mạch não: Mạch máu não bị giãn, có thể vỡ gây xuất huyết não nguy hiểm.
🛑 Ví dụ: Một người đột ngột méo miệng, nói khó, tay chân yếu hoặc không cử động được có thể đang bị đột quỵ. Cần gọi cấp cứu ngay! 🚑
3. Rối loạn thần kinh ngoại biên (Peripheral Neuropathy)
Gây tổn thương dây thần kinh ngoại biên, dẫn đến tê bì, đau rát hoặc yếu cơ.
- Bệnh thần kinh do tiểu đường: Tiểu đường lâu năm gây tổn thương thần kinh, mất cảm giác ở tay chân.
- Hội chứng ống cổ tay: Chèn ép dây thần kinh ở cổ tay, gây tê và đau bàn tay.
- Bệnh thần kinh do rượu: Uống nhiều rượu gây tổn thương thần kinh, tê bì tay chân.
🛑 Ví dụ: Một người bị tiểu đường lâu năm, chân bị tê nhưng không để ý, đến khi phát hiện thì đã bị loét chân nặng mà không cảm thấy đau.
4. Rối loạn co giật và động kinh (Seizure disorders & Epilepsy)
- Động kinh (Epilepsy): Não có những hoạt động điện bất thường, gây co giật hoặc mất ý thức.
- Co giật do sốt cao (Febrile seizures): Xảy ra ở trẻ em khi sốt cao.
🛑 Ví dụ: Một người đang ngồi nói chuyện bỗng nhiên mắt trợn ngược, co giật toàn thân rồi bất tỉnh – đây có thể là cơn động kinh.
5. Rối loạn tâm thần kinh (Neuropsychiatric disorders)
- Rối loạn lo âu, trầm cảm: Gây mất ngủ, căng thẳng kéo dài, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.
- Tâm thần phân liệt: Rối loạn nhận thức, ảo giác, hoang tưởng.
🛑 Ví dụ: Một người luôn cảm thấy có ai đó theo dõi mình dù không có ai, có thể đang gặp vấn đề về tâm thần phân liệt.
6. Chấn thương thần kinh (Neurological Trauma)
- Chấn thương sọ não: Do tai nạn, té ngã, ảnh hưởng đến nhận thức và vận động.
- Tổn thương tủy sống: Gây liệt tứ chi hoặc liệt nửa người.
🛑 Ví dụ: Một người bị tai nạn xe, sau đó mất cảm giác ở chân và không thể cử động được – có thể bị tổn thương tủy sống.
💡 Lời khuyên: Nếu bạn hoặc người thân có dấu hiệu của bất kỳ bệnh lý thần kinh nào, hãy đi khám ngay để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
